Συνήθεις Διαταραχές - Παιδοψυχίατρος Αρμενάκα Μερσύνη στο Περιστέρι

Οι γονείς θα πρέπει να κινητοποιηθούν άμεσα όταν το παιδί τους :

• Έχει καθημερινή πολύωρη πλοήγηση στο διαδίκτυο
• Παραμελεί τις υποχρεώσεις του λόγω της πλοήγησης
• Έχει μειωμένη απόδοση στο σχολείο
• Προτιμά την πλοήγηση από την επαφή με κάποιο φίλο ή μέλος της οικογένειας
• Γίνεται επιθετικό σε ερωτήσεις γύρω από την χρήση του διαδικτύου
• Σκέφτεται ότι η ζωή θα είναι ανιαρή χωρίς το internet
• Χάνει ώρες ύπνου εξαιτίας πολλών ωρών παραμονής στο διαδίκτυο
• Προσπαθεί να κρύψει πόσες ώρες είναι online
• Προτιμά την πλοήγηση από την έξοδο με φίλο από το σπίτι
• Έχει μεγάλο εκνευρισμό
• Αποτυγχάνει, μετά από συζήτηση, να μειώσει τις ώρες στο Ιντερνέτ παρά την προσπάθεια του.

Το διαδίκτυο είναι ένα μέσο που έχει αλλάξει την ζωή μας σε μεγάλο βαθμό. Διευκολύνει την καθημερινότητα μας , δίνει απίστευτες πληροφορίες, αλλά ουδέν καλό αμιγές κακού.

Το διαδίκτυο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελεί πλέον στοιχείο της ζωής μας αλλά ο τρόπος που χρησιμοποιείται σχετίζεται κατά πολύ με τις ανάγκες των ατόμων. Κρύβει δε κινδύνους και παγίδες για τους νέους που μόνο με τη επικοινωνία και την υποστήριξη της οικογένειες μπορούν να αντιμετωπισθούν.

Σε όλες τις μορφές εθισμού, ότι και αν αφορά, όπως το διαδίκτυο η τη χρήση ουσιών ή τα θέματα διατροφής έχει διαπιστωθεί ότι είναι καταλυτικός ο παράγοντας οικογένεια είτε ως αιτία, είτε ως έγκαιρη παρέμβαση .

Στην κλινική παιδοψυχιατρική πρακτική τα παιδιά που φτάνουν στο σημείο να εθιστούν στο διαδίκτυο είναι παιδιά με ελλειπή επικοινωνία με τους γονείς τους και δύσκολη- παθολογική καθημερινότητα. Παιδιά που ψάχνουν τρόπο να αποκοπούν από τα προβλήματα της καθημερινότητας και να κατευνάσουν τα έντονα αισθήματα που τα κατακλύζουν μέσω ενός τρόπου που τους αποσυνδέει από την πραγματικότητα.

Παρατηρώντας την ψυχοπαθολογία που παρουσιάζουν οι εθισμένοι νέοι διαφαίνονται αυξημένες τάσεις αυτοεπιθετικότητας και παραβατικών συμπεριφορών, ενώ ακόμα και οι νέοι με την οριακή χρήση (στάδιο προ της «εξάρτησης», ωστόσο προβληματική χρήση) παρουσιάζουν τάσεις καταθλιπτικού συναισθήματος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και κοινωνικό άγχους. Γενικά οι έφηβοι με προβληματική χρήση φαίνεται να αποκτούν μια κακώς εννοούμενη «άνεση» με το διαδίκτυο καταργώντας όρια και παρουσιάζοντας συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.

Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger έχουν ως βασική δυσκολία την αλληλεπίδραση με άλλα άτομα σε κοινωνικούς τομείς. Δυσκολεύονται να προσεγγίσουν συνομηλίκους και ενήλικες για να ξεκινήσουν και να διατηρήσουν μια συζήτηση.

Έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες στα ενδιαφέροντα και ενίοτε στην συμπεριφορά.
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δυσκολεύουν την επαφή τους με άλλα άτομα είτε είναι της οικογένειας τους είτε εκτός.

Τα παιδιά με Asperger έχουν καλό νοητικό δυναμικό με αποτελέσμα να αντιλαμβάνονται πολύ καλά την διαφορετικότητα τους ,να στεναχωριούνται αλλά να μην μπορούν να αλλάξουν την κατάσταση.

Τα αδέλφια των παιδιών με Asperger άλλοτε γνωρίζουν για την διάγνωση των αδελφών τους και άλλοτε όχι. Συχνά έχουν λιγότερη προσοχή απο τα αδέλφια τους εξαιτίας του βεβαρυμένου προγράμματος με ειδικές θεραπείες του παιδιού με Asperger άρα και του γονιού που συνοδεύει. Σε μεγαλύτερες ηλικίες παρουσιάζουν με μεγαλύτερη συχνότητα αγχώδεις διαταραχές και διαταραχές του συναισθήματος.

Τα παιδιά με αυτή την διαταραχή χρειάζονται απο μικρή ηλικία κατάλληλη παρέμβαση με θεραπείες συμπεριφοράς που στοχεύουν στην τροποποίηση δυσπροσαρμοστικών συμπεριφορών. Σε μεγαλύτερη ηλικία οφελούνται πολύ από ατομική ή ομαδική ψυχοθεραπεία με παιδοψυχιάτρους .

Οι γονείς και τα αδέλφια πρέπει να έχουν συνεδρίες συμβουλετικής με στόχο την ανακούφιση τους από τα έντονα συναισθήματα που νιώθουν αλλα και να έχουν παρέμβαση με στόχο την Επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητας( problem solving).

Οι διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές στην οποία εμπίπτει το σύνδρομο Asperger είναι πολύ σύνθέτες και τόσο ξεχωριςτές όσο και κάθε άτομο .Ειναι αδύνατο να χωρέσουν σε λίγες γραμμές ειδικές συμβουλές για ενα άτομο χωρίς να το γνωρίζουμε.

Όπως και σε κάθε παιδί οφείλουμε να εντοπίζουμε τις ιδιαίτερες δεξιότητες του και να τις καλλιεργούμε αλλά με τρόπο που ενισχύει την κοινωνικότητα του.

Όλες αυτές οι θεραπείες και τα hobby κοστίζουν. Το καλό είναι ότι ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει μέχρι το ποσό των 440€ τις θεραπείες. Επίσης τα παδιά με Asperger αλλά και τα υπόλοιπα παδιά με αυτισμό δικαιούνται να λαμβάνουν επίδομα από τα ΚΕΠΑ .

Τεχνικές που βοηθούν είναι :

• Η επίσκεψη στους χώρους του σχολείου λίγο καιρό πριν.
• Η αγορά των απαραίτητων σχολικών σε χαλαρή μέρα χωρίς στρες και όχι σε μέρες συνωστισμού σε βιβλιοπωλεία
• Επιτρέπουμε στο παιδί να έχει άποψη για τα σχολικά που θα χρειασθεί, στο μέτρο των οικονομικών μας δυνατοτήτων .
• Ενθαρρύνουμε το παιδί λέγοντας τα θετικά του ξεκινήματος και αποφεύγουμε να μιλάμε για δυσκολίες και υποχρεώσεις διαρκώς .
• Φροντίζουμε να έχει το παιδί μας επαφή με εξωσχολικά βιβλία ώστε η ανάγνωση να είναι ευχάριστη εμπειρία
• Επιλέγουμε για τις πρώτες μέρες ιδίως ρούχα που δεν θα δυσκολέψουν το παιδί μας στην αυτοεξυπηρέτηση του στην τουαλέτα του σχολείου .
• Ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση των παιδιών δίνοντας τους πρωτοβουλίες ,όπως να παραγγέλνει το ίδιο ότι θέλει από τα καταστήματα της γειτονιάς έτσι ώστε να μπορεί να το επαναλάβει στο κυλικείο του σχολείου .
• Εμείς οι γονείς καλό είναι να κρύβουμε την ανησυχία μας και να μην την μεταφέρουμε στα παιδιά μας .

Τα παιδιά με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD αναφέρεται στην διεθνή βιβλιογραφία ) ‘εχουν επαναλαμβανόμενες σκέψεις ,εικόνες ή αισθήσεις που είναι πολυ ενοχλητικά. Παρουσιάζουν επίσης καταναγκαστικές πράξεις και συνήθειες για να ανκουφίσουν προσωρινα το έντονο αγχος που νοιώθουν.

Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι ένας τύπος αγχώδους διαταραχήσ ,αρκετά συχνός στα παιδιά και τουσ εφήβουσ αφού εμφανίζεται περίπου στο 10% του νεανικού πληθυσμού .

Καποια συχνά σημάδια έμμονων σκέψεων είναι :

• O φόβος για αρρώστια ή μόλυνση
• Ανησυχία για την δική του ασφάλεια ή των άλλων
• Άγχος για συμμετρία αντικειμένων
• ανάγκη για τελειότητα

Συχνοί καταναγκασμοί είναι οι :

• Ο έλεγχος κάποιων πραγμάτων ξαναά και ξανά
• Συσσώρευση ή συλλογή αντικειμένων χωρίς χρησιμότητα
• Η τακτοποίηση αντικειμένωνγια να είναι” όπως πρεπει”
• Καθαρισμα και πλυσιμο
• επαναληψη και να ξανακάνει καποα πράγματα.

Όλοι έχουμε συνήθειες και μικρά κολλήματα .Όταν όμωσ αρχίζει να επηρεαζεται η καθημερινότητα και το άτομο δυσφορεί είναι ένδειξη ότι χρειαζεται να ασχοληθούμε με το θέμα.

Χρειάζεται καλή επικοινωνία με τους γονεις .Τα παιδιά δεν πρέπει να τιμωρούνται για τις συμπεριφορές τους . Χρειάζεται να δείχνουμε αρκετή υπομονή .Πολλά παιδιά με OCD ήδη αντιμετωπίζουν θέματα με εκφοβισμό στο σχολείο.

Η παιδοψυχιατρική αντιμετώπιση με κατάλληλες προσαρμοσμένες τεχνικές για την Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να εξαλείψει το πρόβλημα.

Το άγχος στα παιδιά είναι αναμενόμενο και φυσιολογικό σε διαφορά αναπτυξιακά στάδια.

Για παράδειγμα από την ηλικία των 8 μηνών ως και την προσχολική ηλικία πολλά παιδιά δείχνουν έντονη ενόχληση όταν απομακρύνονται απο τους γονείς τους ή άλλα άτομα που τα φροντίζουν. Τα μικρά παιδιά παρουσιάζουν παροδικούς φόβους (όπως φόβος για το σκοτάδι, για τις καταιγίδες, για τους σκύλους, για τους ξένους).

Τα αγχωμένα παιδιά είναι συχνά σε υπερένταση και ευερέθιστα. Κάποια μπορεί να ψάχνουν διαρκώς για επιβεβαίωση ότι είναι ασφαλή και οι ανησυχίες τους να παρεμβαίνουν στην καθημερινότητά τους. Παρόλα αυτά οι γονείς δεν πρέπει να υποτιμούν τους φόβους των παιδιών. Γιατί τα αγχώδη παιδιά συχνά μπορεί να είναι ήσυχα, υπάκουα και πρόθυμα να ακούνε τους γονείς τους, με συνέπεια να υποτιμώνται ή και να αγνοούνται οι δυσκολίες τους. Οι γονείς πρέπει να είναι σε εγρήγορση για τα σημάδια έντονου στρες έτσι ώστε να παρεμβαίνουν και να προλαβαίνουν τις επιπτώσεις.

Στις αγχώδεις διαταραχές συμπεριλαμβάνονται η ΙδεοΨυχαναγκαστική Διαταραχή, η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες, οι Ειδικές φοβίες, η Διαταραχή Πανικού, το Άγχος Αποχωρισμού κ.α.

Η ΔΕΠΥ είναι ως ένα βαθμό κληρονομική. Το 76% των παιδιών με ΔΕΠΥ έχουν συνήθως ένα συγγενή με αυτήν τη διαταραχή

Τα βασικά χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ είναι η απροσεξία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα, που εξελίσσονται και αλλάζουν με την ωρίμανση του ατόμου.

Τα κύρια συμπτώματα της διαταραχής, όπως ορίζονται από το DSM-IV, είναι η διάσπαση της προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα.

Η κλινική εικόνα της ΔΕΠΥ διαφοροποιείται ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο του ατόμου.

Η προσχολική ηλικία (3–5 ετών) χαρακτηρίζεται από υπερβολική σωματική δραστηριότητα, δυσκολία στη συνεργασία με τα συνομήλικα παιδιά και μη συμμόρφωση στις υποδείξεις των ενηλίκων.

Στη σχολική ηλικία (6–12 ετών), εκτός από τα πυρηνικά συμπτώματα της διαταραχής, δηλαδή απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα, συχνά εμφανίζονται εναντιωματική συμπεριφορά, συγκρούσεις με συνομηλίκους και προβλήματα στο σχολείο.

Στην εφηβεία μειώνεται η υπερδραστηριότητα, συνεχίζουν οι συγκρούσεις στο σπίτι και στο σχολείο και εμφανίζονται συχνά συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.

Στους ενήλικες συνήθως μειώνεται σημαντικά η έντονη σωματική κινητικότητα, αλλά παραμένουν η απροσεξία και η παρορμητικότητα και γενικά οι επιπτώσεις και η δυσλειτουργία που προκαλεί η διαταραχή.

Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, για να γίνει διάγνωση της ΔΕΠΥ σε παιδιά ή εφήβους θα πρέπει 6 τουλάχιστον από τα πυρηνικά συμπτώματα της διαταραχής, που περιγράφονται στα ταξινομικά συστήματα, να έχουν εμφανιστεί πριν το 7ο έτος και να έχουν διάρκεια τουλάχιστον 6 μηνών και να προκαλούν σημαντική έκπτωση στη λειτουργικότητα του σε δύο ή περισσότερα πλαίσια, όπως το σχολείο και το σπίτι.

Τα παιδιά ωφελούνται πολύ απο ειδικές θεραπείες ,όπως εργοθεραπεία σε μικρές ηλικίες και ψυχοθεραπεία εστιασμένη στισ δυσκολίες συμπεριφοράς σε μεγαλύτερη ηλικία.

Απο την δεκαετία του 1980 έχουν βρεθει ειδικές φαρμακευτικές θεραπειες μόνο για την ΔΕΠΥ που βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα της χωρίς να επηρεαζουν την λειτουργικότητα του παιδιού .

Η Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή αποτελεί ένα φάσμα συμπεριφορών που είναι διαφορετικό σε καθε άτομο .Είναο πλεον συχνο φαινόμενο αφου αναφέρεται ότι εμφανίζεται πλέον σε 1 στα 63 παιδιά .

Είναι άγνωστη μέχρι στιγμής η αιτιολογία της. Κατά καιρούς αναφέρονται διαφορετικές αιτίες .Συνήθως ο προβληματισμό των γονιών ξεκινα γύρω στουσ 18 μήνες ή και λίγο πιο πριν όταν παρατηρούν ότι το παιδι τους δεν τους κοιτά στα μάτια ,παύει να αναζητά το χάδι ,δεν χαμογελάει και είναι πιο ανέκφραστο .

Άλλα κοινά χαρακτηριστικά είναι η καθυστέρηση στην ομιλία ,ή η ηχολαλία(επανάληψη των λέξεων που του λέμε,) η επιμονή να παίζει στερεοτυπικά με κάποια αντικείμενα .

Συχνά παρατηρούμε έντονες αντιδράσεις γύρω απο θέματα αισθησεων .όπως ότι αντιδρούν στο κούρεμα ,στο κόψιμο νυχιών ,σε στενά ρούχα ,σε έντονους θορύβους κλείνοντας τα αυτιά τους. Κάποια παιδιά τρώνε επιλεκτικά συγκεκριμένες τροφές και δεν δοκιμάζουν νέες γεύσεις .

Αντιδρούν στις αλλαγές και ενοχλούνται με τροποποιήσεις του προγράμματος

Σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να κατανοούν κυριολεκτικά κάποιες φράσεις και να έχουν ιδιοτυπο χιούμορ.

Παρατηρούμε ότι έχουν έφεση στα PC και μπορεί να έχουν εκπληκτικά μνήμη. Μας εντυπωσιάζουν όταν ξέρουν όλες τις κατηγορίες απο κάτι που τους ενδιαφέρει και μπορεί να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν χωρίς να τους διδάξει κανείς.

Όλα αυτά τα συμπτώματα είναι γενικά και δεν σημαίνει ότι κάποιο άτομο πρέπει να τα παρουσιάζει όλα. Συχνά τα κορίτσια μας ξεφεύγουν διαγνωστικά καθώς είναι πιο επιδέξια στους κοινωνικούς τομείς .

Το να έχει ένα παιδί ΔΑΔ δεν σημαίνει ότι δεν έχει μέλλον , δεν μπορεί να πάει σε κανονικό σχολείο ή να φοιτήσει σε ΑΕΙ στο μέλλον. Πλέον με την έγκαιρη διάγνωση και τις σταθερές παρεμβάσεις με ειδικές θεραπείες πολλά από τα συμπτώματα υποχωρούν στην διάρκεια της ανάπτυξης.

Η σωστή διάγνωση γίνεται από Παιδοψυχίατρους που έχουν χρόνια γνώση του αντικειμένου και μπορούν να παρακολουθουν την πορεία των παιδιών και να εποπττεύουν τις θεραπειές που δεχεται ως και την εφηβεία.

Τα παιδιά στο αυτιστικό φάσμα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν προβλήματα ψυχικής υγείας.Αλλά έχουν και ιδιαίτερες ικανότητες οπυ πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν στην διαρκεια της αναπτυξης τους .

Η διαγνωση βασίζεται σε μια πληθώρα πληροφοριών αλλά συχνότερα παρατηρούμε:

-Επίμονη δυσκολία στην κοινωνική επαφή ,στην αλληλεπίδραση και στην ικανότητα να κάνουν φίλους,π.χ. δεν καταλαβαίνουν λεπτές διακρίσεις συναισθημάτων όπως την βαρεμάρα ή την βιασύνη κάποιου).Προτιμούν μεγαλύτερα άτομα απο συνομηλίκους για παρέα .
-Δυσχέρεια στην επεξεργασία πληροφορών, στις οδηγίες και στην μάθηση.
-Δυσκολία στο θέμα της φαντασίας με συνέπεια να επηρεάζονται οι μαθησιακές επιδόσεις. Δυσκολία στην αντίληψη του χιούμορ.
-Εμφανίζουν επαναλαμβανόμενα μοντέλα συμπεριφορών ,στερετυπίες τα οποία επηρεαζουν την καθημερινότητα τους.
Δυσκολία με τις αλλαγές στη ρουτίνα ή στο γνώριμο περιβάλλον

Εμφανίζονται ασυνήθιστες αντιδράσεις σε αισθητηριακές πληροφορίες - όπως σε δυνατούς θορύβους, φώτα.

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι η επαναλαμβανόμενη επιθετική συμπεριφορά που μπορεί να έχει την μορφή απειλών, σωματικής επίθεσης, γελιοποίησης και είναι σκόπιμη. Πάντα υπάρχει ανισορροπία δύναμης μεταξύ θύτη και θύματος.

Ο σχολικός εκφοβισμός ή το νταηλίκι είναι συχνό φαινόμενο και το έχουν υποστεί μεγάλο μερίδιο των παιδιών. Έρευνες έδειξαν ότι σχεδόν το 50% των μαθητών έχει εκφοβισθεί σε κάποια στιγμή της μαθητικής τους πορείας. Τουλάχιστον το 10% των μαθητών εκφοβίζεται σε καθημερινή βάση.

Ο εκφοβισμός μπορεί να γίνει με σωματικά, λεκτικά ή ηλεκτρονικά μέσα. Ανάλογα με το φύλο υπάρχουν διαφορετικές μορφές εκφοβισμού.

Το νταηλίκι επηρεάζει την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών - θυμάτων, όπως και τις σχολικές τους επιδόσεις. Τα παιδιά αυτά υποφέρουν, ενώ έχουν αναφερθεί ακόμα και απόπειρες αυτοκαταστροφής σε συνεχιζόμενες μορφές σχολικού εκφοβισμού.